بررسی اثر تنش ناشی از همبندی بر سرعت موج فراصوت در پیچ بستار موتور دیزل

نویسندگان

دانشگاه صنعتی شاهرود

چکیده

برآورد دقیق نیروی همبندی در پیش­بارهای بالا یکی از اصلی‌ترین موضوعات در اتصالات پیچ‌های خاص با استحکام بالا می‌باشد. این تحقیق روشی را برای برآورد نیروهای همبندی بر اساس سرعت موج اولتراسونیک با استفاده از روش Pulse-echo ارائه می­دهد که به تأثیر تنش‌های ناشی از فرایند همبندی بر تغییرات سرعت موج اولتراسونیک می‌پردازد. لذا نیروهای فرایند همبندی پیچ استحکام بالا بستار در یک موتور دیزل دریایی دور بالا با روش گشتاور-زاویه مورد مطالعه قرار گرفت. به‌منظور بررسی تأثیر عوامل مختلف، پیچ به‌صورت نو و کارکرده، در دو حالت پوشش­دار و بدون پوشش استفاده شد. در تمام مراحل همبندی به‌صورت هم‌زمان، تغییر طول اولتراسونیک، گشتاور همبندی و همچنین نیروی پیش­بار پیچ اندازه‌گیری گردید. نتایج نشان ‌داد که در اولین مرحله همبندی پیچ نو، تغییر شکل جزئی پلاستیک رزوه باعث کاهش نیروی پیش­بار می‌شود. در مراحل بعدی، افزایش ضریب اصطکاک در زیر گل پیچ می‌تواند در پیش­بار تأثیرگذار باشد. همچنین عدم وجود پوشش فسفات روی نیز باعث افزایش ضریب اصطکاک و کاهش نیروی پیش­بار می‌شود. در صورت استفاده از روش همبندی زاویه‌ای، اثرات کاهشی فوق را می‌توان تا حد زیادی کنترل کرد. سرعت موج اولتراسونیک رابطه نسبتاً خطی با تنش همبندی پیچ دارد. مقایسه نتایج این مطالعات و دیگر محققان نشان داد که تنش محوری عمده تأثیر را بر تغییرات سرعت موج اولتراسونیک می­گذارد ولی وجود تنش‌های برشی نیز تا حدی می‌تواند باعث کاهش بیشتر سرعت موج شود. در نهایت رابطه تغییرات سرعت موج اولتراسونیک بر حسب تنش اعمالی در یک فرایند همبندی واقعی تا محدوده پلاستیک به­­دست آمد که با استفاده از این رابطه می‌توان با دقت 10% نیروی همبندی پیچ را تخمین زد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation the effect of clamping stress on ultrasonic velocity in cylinder head bolt of diesel engine

نویسندگان [English]

  • Shahab Moradi Kelardeh
  • Seyed Vahid Hosseini
چکیده [English]

Clamp load is the most important characteristics of a bolted joint that should be estimated with precise method. This paper investigate the effect of clamping stress on ultrasonic velocity in cylinder head bolt of diesel engine using pulse-echo method. So in assembly process, clamping force, fasting torque and ultrasonic result are measured simultaneously. To investigate effect of new and used bolt and also effect of thread coating, various conditions are tested. Results showed that at first stage of assembly, minor plastic deformation in blot thread can decrease clamping force. In addition in used bolt the plastic deformation of thread is not significant, but increasing of friction coefficient role play in clamping force. Although using zinc phosphate can decrease of friction coefficient and increase preload, but also using torque-angle procedure can control effect of this term. Effect of blot assembly stress on ultrasonic velocity is approximately linear elastic depending on clamping force and friction coefficient. Finally relation of ultrasonic velocity and blot stresses in a real assembly process is derived in whole elastic region of high tension bolt that can estimate clamping force in various size blot with less than 10% error.

کلیدواژه‌ها [English]

  • High-tension bolts
  • Ultrasonic method
  • velocity of wave
  • Clamping force
  • Cylinder head Diesel engine